Podstawą działania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów są:
– Ustawa o Policji z dnia 06.04.1990 r.,
– Ustawa z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych,
– Statut NSZZ Policjantów, który został uchwalony w dniu 21.04.1990 r., ze zmianami z dnia 5-7.10.1998 r., 29-30.06.2003 r. i 21-22.04.2008 r.
Celami związku są:
Obrona praw, godności oraz interesów policjantów, emerytów i rencistów Policji, a w szczególności:
1. ochrona policjantów i ich rodzin oraz emerytów i rencistów przed obniżeniem poziomu życia;
2. ochrona prawna policjantów;
3. wpływanie na politykę kształtowania korzystnych warunków służby i płacy oraz innych świadczeń na rzecz policjantów;
4. nadzór nad realizacją zadań z zakresu bhp i medycyny pacy, profilaktyki medycznej;
5. kierowanie Społeczną Inspekcją pracy oraz współdziałanie z Państwową Inspekcją Pracy;
6. realizowanie przedsięwzięć zmierzających do zaspakajania potrzeb mieszkaniowych policjantów;
7. uprawianie kultury fizycznej, zapewnienie wypoczynku po służbie i dla rodzin;
8. ochronę interesów i świadczeń zdrowotnych policjantów, emerytów, rencistów i ich rodzin;
9. zapewnienie właściwych świadczeń emerytalno-rentowych;
10. inicjowanie i popieranie działań na rzecz stworzenia policjantom warunków podnoszenia kwalifikacji i adaptacji społeczno-zawodowej;
11. inicjowanie i popieranie działalności profilaktyczno-edukacyjnej wśród policjantów, emerytów i rencistów Policji oraz ich rodzin;
12. kultywowanie tradycji policyjnych i związkowych w celu integracji środowiska;
13. współorganizowanie z kierownictwem służbowym działalności kulturalnej w strukturach Policji oraz związkowych, realizacja problematyki kulturalnej w programach szkoleń;
14. realizowanie przedsięwzięć mających na celu integrację środowiska policjantów, emerytów i rencistów oraz członków ich rodzin;
15. działania zmierzające do podnoszenia zaufania społeczeństwa do Policji i policjantów;
16. przygotowanie i realizację programów obejmujących ubezpieczenia grupowe policjantów, emerytów, rencistów oraz członków ich rodzin;
17. inne działania mające istotny wpływ na ochronę zawodowych i socjalnych interesów policjantów, emerytów i rencistów oraz ich rodzin.